Monaster Świętych Cyryla i Metodego w Ujkowicach

Kontak i informacje.

Powstanie monasteru w Ujkowicach

Powstanie monasteru w Ujkowicach


Wśród malowniczych wzgórz podprzemyskich, 10 km od Przemyśla w kierunku północno-zachodnim, na końcu wsi Ujkowice na górze powstaje nowy prawosławny monaster pw. Śww. Cyryla i Metodego, Apostołów Słowian.

Fundatorami i założycielami monasteru w Ujkowicach są dwaj mnisi: O. Archimandryta Nikodem (Makara) - z lewej i O. Ihumen Atanazy (Dębowski), którzy 24 lipca 1986r. zakupili gospodarstwo rolne i w budynkach gospodarczych zorganizowali pierwszą kaplicę i izbę mieszkalną. Data założenia monasteru wiąże się dokładnie z datą zniszczenia ostatniego prawosławnego monasteru na Ziemi Halickiej - Maniawskiego Skitu 24 lipca 1786r. Dziś w Monasterze przebywa trzynastu mnichów. Stan 20 XII 2005. Patronalne święto monasteru - 11 (24) maja.

Cudowna Ikona 'Pocieszenia i Dobrej Rady'

Dnia 21 stycznia 807r. na Monaster Watopedzki zwany 'Krzewem Dziecka' napadli piraci. W nocy, po zakończonych modlitwach, Matka Boża ze Swej Ikony ostrzegła mnichów, by nie otwierali o świcie bram monasteru. Przełożony wspólnoty był świadkiem dialogu między Matką i Synem. Chrystus zasłonił rączką usta Swej Matce, aby nie ostrzegała mnichów. Mieli ponieść zasłużoną karę za złe wypełnianie swych obowiązków. Bogurodzica zatrzymała rączkę Syna, odchyliła głowę w Swoją prawą stronę i ponownie rozkazała: 'Nie otwierajcie bram monasteru, lecz wyjdzcie na mury i przepędzcie piratów'. Ten cud wciąż trwa! Ujkowicka Ikona jest wierną kopią Ikony Watopedzkiej, która była napisana na Atosie dla Rosji 250 lat temu. W ostatnich czasach wykupiona na bazarze w Moskwie i przekazana Monasterowi w Ujkowicach z błogosławieństwem J. Em. Wielce Błogosławionego Bazylego, Prawosławnego Metropolity Warszawskiego i całej Polski. Przed Ikoną Watopedzką niepłodne niewiasty stają się matkami, chorzy na raka otrzymują zdrowie, a niewierzący dar wiary, strapieni pocieszenie, a chwiejni podporę. Liczne wota są potwierdzeniem niezliczonych łask i cudów.

Święci Równi Apostołom Cyryl i Metody, Apostołowie Słowian

W 1985r. obchodzono uroczyście w krajach słowiańskich 1100 lat od przejścia na niebo św. Metodego, Pierwszego Arcybiskupa Wielkiej Morawy. Papież rzymski Jan Paweł II wydał encyklikę 'Slavorum Apostoli'. 11 maja 1985r. J. E. ks. Biskup Vladimir Tarasewicz, Wizytator Apostolski dla Białorusinów Katolików eryguje monaster w Ujkowicach dla uczczenia tych wielich świętych. 29 września 1994r. Monaster zostaje przyjęty przez Św. Synod PAKP na łono Cerkwi Prawosławnej.

Święci Bracia z Salonik Konstanty Cyryl (827-869), twórca alfabetu słowiańskiego, zwanego głagolicą i Michał Metody (820-885), przybyli na Morawy na zaproszenie świętego księcia Rościsława na pracę misyjną ok. 863r. Wprowadzili do Liturgii język słowiański, czym bardzo narazili się germańskim biskupom, którzy twierdzili, że do Boga można modlić się tylko w trzech językach: po hebrajsku, po grecku i po łacinie, bo w tych językach Piłat umieścił napis na krzyżu. Południowe ziemie Polski wchodziły w skład Wielkich Moraw. Pozostały nam rotundy z tego okresu, drugi alfabet - cyrylica i cała duchowość słowiańska, która żyje do dziś. Cerkiew Prawosławna trzy razy czci pamięć swych Apostołów: 14 lutego - dzień przejścia na Niebo św. Cyryla, 6 kwietnia - św. Metodego i razem 11 maja wg starego stylu.

Historia Monasteru

1. Wstęp

Nieliczne źródła zachowane do dziś, wspominają o istnieniu Prawosławnego Monasteru w takiej czy innej miejscowości na Podkarpaciu przed rokiem 1700 czyli przed wprowadzeniem schizmy brzeskiej. Są dwa sposoby przekazu takich informacji. Jeśli przekazuje je naukowiec wyznania rzymsko-katolickiego pisze najczęściej: "do czasów unijnych istniał tu klasztor bazyliański Kościoła Wschodniego", jeśli pisze człowiek spoza Kościoła Rzymskiego, np. Greko-katolik, to pisze o tym samym tak: "do unii istniał tu monaster schizmatycki", a ostatnio na przykład Telewizja Polska w programie o Posadzie Rybotyckiej o byłym monasterze prawosławnym podała taką wiadomość: "do unii istniał klasztor bazyliański ..., potem przybyli uniccy bazylianie ..." Tego typu informacje, a raczej dezinformacje zacierają ślady istnienia Prawosławia i prawosławnego monastycyzmu na ziemi Przemyskiej i na Podkarpaciu. Skrzętne unikanie wyrażenia "prawosławni" ma określone zadanie: wyrobić u współczesnych przekonanie, że prawosławie na tych terenach nie istniało a zostało przyniesione dopiero po I wojnie światowej. Jest to ta zwane naukowe zacieranie śladów po Prawosławiu, którego korzenie na tym terenie sięgają czasów misji apostolskiej świętych Cyryla i Metodego, kiedy Przemyśl i ziemia Podkarpacka wchodziła w skład Wielkich Moraw. Przypuszcza się, że już za czasów świętego Metodego mogło być w Przemyślu erygowane biskupstwo słowiańskie. Wraz z rozwojem diecezji na pewno rozwijało się życie mnisze na tych terenach.

"Żywot świętego Mojżesza Węgrzyna" wzmiankuje o dwóch wydarzeniach: pierwsze to postrzyżyny w stan mniszy świętego Mojżesza przez mnicha ze świętej Góry Atos na terenie państwa Bolesława Chrobrego, a druga prawda zawarta w "Żywocie" głosi, że Bolesław Chrobry w 1023 roku wypędził z Polski wszystkich mnichów słowiańskich, za co dwa lata później otrzymał od papieża królewską koronę.

Jeżeli naukowcy spierają się o północną granicę zasięgu Kościoła Cyrylo-Metodiańskiego, to ziemia przemyska i Podkarpacie nieprzerwanie i bezdyskusyjnie trwały i nadal trwają w tej samej tradycji, którą otrzymały 1100 lat temu od Apostołów Słowian. Niektórzy "naukowcy wyznaniowi" przeciwni obecności Prawosławia na tych ziemiach od misji morawskiej, domagają się "naukowych dowodów", wiedząc o tym, że wszystkie naukowe dowody przez tysiąc lat były dokładnie niszczone i zacierano ślady z całą dokładnością, czego jesteśmy świadkami do dziś na ziemi przemyskiej.

Silna fala zmywające prawosławne monastery z Podkarpacia przyszła za czasów Kazimierza Wielkiego, który przyłączył grody Czerwieńskie do Polski, a co za tym idzie, otworzył szerokie możliwości latynizacji i spychania prawosławnych mnichów przez prężne zakony żebrzące franciszkanów i dominikanów. Wiele prawosławnych monasterów przestało istnieć.

Druga fala, najgroźniejsza i śmiercionośna dla monastycyzmu Podkarpackiego zmyła Monastery po roku 1700. Narzucono wtedy monasterom uniackich bazylianów św. Jozafata, opornych mnichów i wiernych Prawosławiu wypędzono a z czasem potworzono parafie uniackie, które po tragicznej Akcji Wisła, po roku 1947 zlikwidowano lub zamieniono na parafie łacińskie. Tak spełniło się odwieczne pragnienie Kościoła łacińskiego w Polsce aby zlikwidować pozostałość Kościoła Cyrylo-Metodiańskiego w tej części Polski, która uchroniła się w Karpatach przez ponad tysiąc lat. Na naszych oczach zginął Kościół, który przed 1700 rokiem liczył około 3 miliony wiernych i kilkadziesiąt monasterów.

Epizod uniacki w prostym narodzie prawosławnym nie zabił duchowości Cyrylo-Metodiańskiej. Pozostała ona skryta w drewnianych cerkiewkach, w bałkańskich ikonach, w śpiewach i umiłowaniu ojczystej Wiary i Tradycji. Gdy nadarzyła się okazja po I wojnie światowej wiele parafii pod rządami uniackimi powróciło do Cerkwi Prawosławnej. Po II wojnie światowej pomimo zbrodniczego wysiedlenia niewinnych ludzi, odrodziła się jednak z popiołów spalonych cerkwi i świętych ikon, z powracających z wygnania Rusinów, z ich umiłowania tradycji Cyrylo-Metodiańskiej Prawosławna Diecezja Przemysko-Nowosądecka. Na jej czele stanął po trzystu latach przerwy pierwszy prawosławny biskup, syn ziemi łemkowskiej, Jego Ekscelencja Adam Dubec. Erygowanie odnowionej Diecezji Przemyskiej nastąpiło w 1983 roku, a siedzibą biskupa zostało miasto Sanok z bogatymi tradycjami wschodnimi.